οἶμος

Validation

Yes

Last modification

Sun, 08/29/2021 - 14:20

Word-form

παροιμίαν

Transliteration (Word)

paroimia

English translation (word)

proverb

Transliteration (Etymon)

oïmos

English translation (etymon)

way

Author

Diogenianus

Century

1/2 AD

Source

Anonymous

Ref.

On proverbs 1.1-6

Ed.

E.L. Leutsch & F.G. Schneidewin, Corpus Paroemiographorum Graecorum, 1839-1851)

Quotation

Τὴν παροιμίαν ὀνομάζεσθαί φασί τινες ἀπὸ τῶν οἴμων· οὕτω δὲ αἱ ὁδοὶ ἐκαλοῦντο. Οἱ δ' ἄνθρωποι, ὅσα κοινωφελῆ εὕρισκον, ταῦτα κατὰ λεωφόρους ὁδοὺς ἀνέγραφον ὑπὲρ τοῦ πλείονας ἐντυγχάνοντας τῆς ὠφελείας μεταλαμβάνειν·

Translation (En)

Some say that the word "proverb" (paroimia) comes from the ways (oïmôn). It is a name for the roads (hodoi). Men used to write on public roads whatever they found of common utility to allow many people to run across it and take advantage of it.

Comment

The word is the transposition of a prepositional phrase παρ᾽ οἶμον.

Parallels

Basilius, Homiliae 12.2, MPG 31, p. 388 (οἶμος γὰρ παρ’ αὐτοῖς ἡ ὁδὸς ὀνομάζεται, ὅθεν καὶ τὴν παροιμίαν ὡρίζοντο, ῥῆμα παρόδιον τετριμμένον ἐν τῇ χρήσει τῶν πολλῶν, καὶ ἀπὸ ὀλίγων ἐπὶ πλείονα ὅμοια μεταληφθῆναι δυνάμενον); Hesychius, Lexicon, omicron 276 (οἶμον· κύκλον. ἔνθεν καὶ παροιμία κέκληται, τὸ παροδικὸν διήγημα. ἔστι δὲ λόγος ὠφέλιμος. καὶ ὁδός); Ps.-Caesarius, Quaestiones et reponsiones 35 (παροιμίαι δὲ παρόδιά τινα ὑπάρχει ῥήματα· οἶμος γὰρ ὁδὸς τῇ ἔξω παιδείᾳ νοεῖται, ὥστε πάροδοι καὶ εἰκόνες τῶν πραγμάτων αἱ παραβολαὶ τυγχάνουσιν); Photius, Lexicon, omicron 110 Theodoridis (Οἶμος: ὁδός· ἢ στίχος· ἢ ῥάβδος κύκλου· ἔνθεν καὶ παροιμία κέκληται, τὸ παροδικὸν διήγημα); Συναγωγὴ λέξεων χρησίμων (versio antiqua), omicron 50 (idem); Suda, omicron iota 97 (idem); Lexica Segueriana, omicron 313 (idem); Photius, Lexicon, pi 424 Theodoridis (Παροιμία: λόγος ὠφέλιμος· καταχρηστικῶς δὲ πᾶν τὸ παροδικὸν διήγημα· οἶμος γὰρ ἡ ὁδός); Suda, pi 733 (idem); Lexica Segueriana, pi 333 (idem); Etym. Gudianum, omicron, p. 422 (Οἶμος οἴμης διαφέρει· οἶμος μὲν γὰρ ἀρσενικῶς ἡ ὁδός· οἴμη δὲ ἡ ᾠδὴ θηλυκῶς, ἐξ οὗ καὶ παροιμία, διὰ τὸ περὶ τὴν ὁδὸν λαλεῖσθαι. | Οἶμος, ὅρμημα, παρὰ τὸ ἐν τοῖς οἴμοις, τοῦτ’ ἔστιν ἐν ταῖς ὁδοῖς ἅδεσθαι. ἐξ οὗ καὶ παροιμία. καὶ εἰς τὸ ἑτοιμασία); ibid., pi, p. 454 (Παροιμία, ἐκ τῆς παρὰ προθέσεως, καὶ τοῦ οἶμος, ὃ σημαίνει τὴν ὁδὸν, γίνεται παραοιμία καὶ παροιμία. κέκληται δὲ παροιμία, τὸ παραδικὸν διήγημα· διὰ τὸ περὶ τὴν ὁδὸν λαλεῖσθαι. | Παροιμία μὲν κυρίως ἀπόκρυφος λόγος· καταχρηστικῶς δὲ πᾶν παραδικὸν διήγημα· οἶμος γὰρ ἡ ὁδός. καὶ ἄλλως, παροιμία λόγος ὠφέλιμος, ἤτοι βιωφέλης, παρὰ τὴν ὁδὸν λεγόμενος); Apostolius, praef. 7 (παροιμία ἐστὶ διήγημα παροδικὸν, ἢ ῥῆμα τετριμμένον ἐν τῇ  χρήσει τῶν γε πολλῶν, ἀπό τε μικρῶν τινῶν καὶ ὀλίγων ἐφ' ὅμοια πλείω καὶ μείζω μεταληφθῆναι δυνάμενον […] ἡ δὲ παροιμία ἐκ τῆς παρὰ προθέσεως καὶ τοῦ οἶμος ἡ ὁδός• παραοιμία καὶ παροιμία• ἤτοι τὸ παροδικὸν τρίμμα τε καὶ διήγημα). Etym. Magnum, Kallierges, p. 654 (Παροιμία: Παρὰ τὸ οἶμος, ὃ σημαίνει τὴν ὁδὸν, οἰμία καὶ παροιμία. Ἔστι δὲ παροιμία λόγος ὠφέλιμος μετ’ ἐπικρύψεως μετρίας αὐτόθεν ἔχων τὸ χρήσιμον, καὶ πολλὴν τὴν ἐν τῷ βάθει διάνοιαν); Psellus, Theologica 7.35 (ἐντεῦθεν γὰρ καὶ Παροιμίαι κατωνομάσθησαν, οἷον παρὰ τὸν προκείμενον οἶμον διεξοδεύσεις, ὅπερ ἐστὶ λόγος αἰνίγματι ὅμοιος καὶ πλήρης ἐμφάσεως, πλαγίως καὶ ἐκ περιόδου ὑποδεικνὺς τὴν ἀλήθειαν)

 

Modern etymology

The word is a compound of οἴμη "song", which ultimately, as οἶμος "path", is a derivative from *h1ei- "to go" found in εἶμι etc. (Beekes, EDG).

Persistence in Modern Greek

Παροιμία is used in Modern Greek to denote a popular phrase/formulation which expresses something true in a brief but allegorical way, a formulation that originates from people's experience (Triandafyllidis Dictionary of MG).

Entry By

Zucker